Kleuren en aftekeningen van de Amerikaanse lijnen

Er zijn twee kleuren zwart en bruin. Bruin wordt Sable genoemd en zwart, Tri colour.  Merle, gemêleerd kan zowel bij zwart (de tri) als bij bruin (de sable) voorkomen. Dan ontstaan er vlekken in de vacht en de vacht wordt lichter, de kleur kan zich verdunnen en dan kun je grijs of lichter bruin krijgen.  
Tri colour met het zwart, betekend 3 kleuren bij de schotse collie betekend dit zwart bruin (op de wangen) en wit van de kraag. 

Tri Colour

Tri colour Tommie. Wit zwart en aan de wangen (en poten) bruin.  Het zwart is onder bij de aanzet van de vacht, tegen de huid aan ook zwart. 
Er zijn ook honden die op afstand heel donker lijken naar waarbij enkel de punten van de vacht donker zijn. Dat heet dark Sable.

Tommie is een volle broer en nestgenoot van ShaiLee.

Sable is bruin
Naast Tri colour is er de sable en die komt ook voor in                                    twee kleur varianten. Bandhu was een Golden sable                                 

Dat houdt in dat hij bijna geen masker boven zijn                                          

ogen had en vrij egaal "goud" bruin op zijn koppie.  Ook zijn rug    

had de zelfde lichte kleur. De punten van zijn haren, die uiteinden hadden de zelfde roodbruine kleur als het dieper liggende haar en met de juiste zonnestralen op zijn bolletje  ''was hij van goud.''                                            

Dark sable

De echte originele Lassie was een dark sable
met een duidelijk masker. Maar ook Dark
sables kunnen er in kleur verschillen. Dit zijn de zusjes

 BaiLey en ShaiLee. BaiLee lijkt wel een beetje op lassie. 

Haar ondervacht is wat lichter dan die van Lassie, maar ik vind 

haar prachtig! Op haar rug begint ze al wat zwarte 

haren te krijgen, beginnende bij haar schoft.

De vader  van BaiLey is ook een dark sable. Zijn vacht
is veel donkerder, maar hij is ook een  stuk ouder. Met

de jaren wordt de vacht van een dark sable langzaam 

donkerder. Dus ook Bailey kan nog donkerder worden. 

Zij is nu twee en Ivanhoe rond de 10 jaar.        

De punten van deze honden worden met de jaren 

donkerder ..........

Foto, eigenaar en fokker, Sabine  Scheinkönig
                                            

Welke kleur is Astor ?

Dit is onze Astor. Hij lijkt wel zwart! Zou hij een Tri zijn?  

Nee, dat is hij niet. Als je goed kijkt, dan zie je op zijn achterste lichtere haren door het zwart heen schemeren.  De dark sables hebben veelal een vrij blonde ondervacht. In het nest was hij vrij donker, maar met vijf maanden was hij bijna blond! het bijzondere is, dat hij niet zo geboren is.  Zoals ik al schreef worden dark 

sables met de jaren donkerder.

                                                         Toen Astor jong was, was hij overwegend blond op                                                             zijn rug hier begint hij al zwart op de rug te krijgen

Als je van dichtbij kijkt kun je goed zien dat de punten van de haren veel donkerder dan de ondervacht.  Astor is een sheltie maar ook zij komen voor in de zelfde kleuren als de schotse collie. Astor zijn dek haren zijn zwarter dan die van IvanHoe.   Met deze foto toont Astor ook even zijn appelige blik.  Het was not done om aan zijn edele achterwerkje te zitten en dan ook nog een foto te maken. 

Even voorstellen, dit is Eden, voluit: Eden, Jolly Collie's Endless Love For Eden. Ze is gefokt door Corrie Rüd en de eigenaar Tessa Montanus is een kennis van mij. 

Eden heeft een andere vachtkleur. Zij is blue merle. 
                                                                                                         



  

Welke kleur is Tiffany?

Dit is de zelf gefokte trots van Lady Bo's Future.  Dit is een foto

van Tiffany de eerste zelf gefokte teef van de kennel die helemaal
vrij van alle collie ziektes is en dat is heel heel bijzonder.  Maar, nu 

we het over kleuren hebben, welke kleur denken jullie dat zij is? 

En, zien jullie ook de aftekening op haar kop?  Ze is een dochter van Rosalie en Hudson. Voor wie een beetje bekend is in de collie wereld, zouden de ouderdieren een hint voor Tiffany's kleur kunnen zijn?

Deze foto en de foto hieronder zijn van Marga Megens.

De meest rechter pup is Tiffany enkele dagen oud drinkend bij

haar moeder. De reden dat ik deze foto plaats, is omdat deze

kleur zich het beste in de eerste dagen van een hondenleven            

laat zien. Tiffany is namelijk net als haar vader een sable merle.              

Wanneer de vacht langer wordt is het merle patroon 

(de donkerdere vlekken) niet meer zo goed te zien. Het gaat 

niet direct om de kleur, als wel om de genenpool.  Sinds augustus 

2020 is het bij de Schotse Herdervrienden toegestaan om een 

combinatie van Sable x merle te verparen. 

Doordat dit mag (het moet niet maar kan een keuze zijn van de fokker zijn) zijn er meer combinaties mogelijk. Er zijn wel regels aan verbonden om te voorkomen dat men per ongeluk merle x merle verpaard.  Dat moet ten alle tijden voorkomen worden en daar zijn DNA testen voor. Nakomelingen van merle x merle kunnen doof en of blind zijn.  De test op het merle gen is verplicht zodra één van de ouderdieren merle heeft. Het andere ouderdier waarvan men uitgaat dat het vrij is van merle moet ook getest worden en vrij bevonden van het merle gen.  ShaiLee is onlangs getest en is (zoals wij al wisten)  vrij van merle.  Als het nodig is, zullen wij deze DNA test in de nabije toekomst afgeven aan de Schotse Herder Vrienden. Hierdoor voorkomen we dat er dubbel merle verpaard wordt, daarom moet er DNA getest.  

Nog een belangrijk punt, omdat de Schotse Herder Vrienden de vraag over de kwestie van het fokken van merle x sable, met een meerderheid heeft goedgekeurd,  is ze nu ook bij de FCI rvb , het landelijk orgaan wat over het fokken en de stamboeken van honden gaat, goed gekeurd. Dus ja, je mag in Nederland fokken met sable x merle, mits je de juiste testen doorloopt. 

Het mag niet wanneer je onder een rasvereniging fokt waarbij merle x sable verboden is. (Er zijn nog twee andere schotse collie verenigingen, waarbij deze combinatie niet is toe gestaan. Fok je onder die regelementen, dan mag het dus niet.)

Aftekeningen en CHW

Behalve kleuren is er nog iets qua vacht, waarin honden van

elkaar kunnen verschillen. De honden die ik tot nu

toe getoond heb, waren dieren met een totaal egale

rug en egale flanken. Maar ShaiLee ziet er heel anders                

uit. Haar moeder Lady Bo is een Tri colour ( daarmee

wordt de kleur benoemd) Headed white. Of te wel, 

Haar kop is gekleurd en haar lijf (bijna helemaal wit) Hier komt ook de afkorting CHW vandaan.  Dit wit heeft niks met het wit van merle te maken. Want een sable headed white of een tri headed white hebben geen merle in de genen. 

Welke kleur heeft ShaiLee?

Shai is geen CHW, maar ze heeft wel heel veel wit. Ze is ook 

geen  gewone sable. Ze is een wit factor.  Een witfactor heeft 

minimaal witte knietjes. En kan ook nog meer wit hebben 

zoals de onze.                 

ShaiLee is net als Ivan Ho een dark sable. Als je naar haar                     

rug kijkt zie je langzaam zwarte haten komen. Vlak onder 

het wit van haar kraag en onderaan aan haar rug ontstaan 

zwarte plekken. Ook haar linker flank begint veel zwarte 

haren te vertonen.

Ik vind haar prachtig. Een dark sable is net een toverbal. 

Wit factor en headed white mogen met elkaar gekruisd 

worden. 

Ik wil je wat kleuren betreft nog één hond tonen. Dit is Quientin,

Quentin White Spirit von de Neckarwiesenweg. Gefokt door Steffi Schrauf.  Eigenaar Sabine Scheinkönig.
Een mooie vertoning. ook vrij van alles en minder ingezet in de fok van Nederland. 

Daarom voor mij erg interessant. Omdat Merle maal sable goedgekeurd is, kan ik deze reu die minder ingezet is op dit moment gaan inzetten. Als het niet goed gekeurd was, had ik deze reu niet mogen gebruiken.   

Merle, kan wel met white gecombineerd worden. Kortom, een blue merle of sable merle headed white en een Wit factor zoals ShaiLee mogen mits ze geen merle hebben, wel met merle samengebracht worden.  

Waarom geen Merle x Merle 

Het Merle gen haalt pigment weg uit de huid en haren, daardoor is de doorbloeding op de witte vlakken minder .  Met headed white is dit niet het geval. 

Ziektes .........
Ook ons geliefde ras kent ziektes.  Door genetisch onderzoek en doordacht uitzoeken van ouderdieren is het mogelijk om ziektes zoveel mogelijk met gezonde ouderdieren te fokken.  Door gericht te fokken is het zelfs mogelijk om ziektes te elimineren.  
Ik zal een poging wagen om uit te leggen hoe wij bezig zijn om een bijdrage te leveren aan een gezonde populatie schotse collies.

Bandhu

 Heupdysplasie is een door erfelijke factoren en uitwendige invloeden bepaalde ontwikkelingsstoornis. van de heupgewrichten. Sommige honden ondervinden hiervan erge hinder. Er zijn echter ook honden met meer of minder ernstige misvormingen van de heupgewrichten. Röntgenfoto's kunnen meer informatie over de situatie geven.
Beoordelingspanel  Een taak van de afdeling (GGW) Gezondheid, Gedrag en Welzijn van Raad van Beheer,  is röntgenfoto's van heupgewrichten beoordelen. De zogenaamde HD foto’s kunnen gemaakt door een dierenarts die een overeenkomst heeft met GGW.  En worden beoordeeld door een wisselend panel van drie dierenartsen van GGW.
Doel: informatie verstrekken aan fokkers en rasverenigingen die gegevens over HD in hun selectieprogramma willen gebruiken. Hiervoor moet de foto aan enkele eisen voldoen.
HD foto De hond moet op zijn rug, exact recht liggen. Terwille van de betrouwbaarheid van de foto worden er hoge eisen gesteld aan de foto. Als de foto niet voldoet krijgt de dierenarts bericht en moet er een nieuwe foto gemaakt.
GGW adviseert dierenartsen om vooraf aan het panel geen uitspraak te doen over een foto om teleurstelling te voorkomen.
Ook bij duidelijk zichtbare misvormingen wil het niet zeggen dat de hond daar last van moet hebben. Er kan vanaf de foto ook niet voorspelt worden bij een foto waarop hd te zien is, of de hond vroeger of later last gaat krijgen. Tips laat de hond dan niet te dik worden werk aan bespiering, goede spieren kunnen een hoop opvangen.
HD en fokkerij Rasverenigingen spelen een belangrijke rol bij het inzichtelijk krijgen van hd binnen fam banden (ouders broers zus...) Streven is om uitsluitend met HD vrije honden te fokken. Binnen sommige rassen is dit niet mogelijk.
FCI beoordeling is een weergave van de HD beoordeling naar een internationaal geldende code, waardoor het mogelijk wordt de HD uitslagen uit bij de FCI aangesloten landen te vergelijken.
Beoordeling van de onderdelen

• vorm koppen en heupkommen
• de diepte van de heupkommen
• diepte en de aansluiting van de koppen in de kommen worden oa verkregen in Norbergwaarden.

De norbergwaarden van de linker en de rechter heup worden bij elkaar opgeteld en geven samen  de op het rapport vermelde “som norbergwaarden”

• normaal heupgewricht norbergwaarde minimaal 15    de som is minimaal dertig. Honden met een te lager Norbergwaarde hebben dus ondiepe heupkommen en/of een slechte aansluiting van de gewrichtsdelen. Deze honden zullen dus een minder gunstige HD beoordeling krijgen.
• Een normale of zelfs hoge Norbergwaarde betekent echter niet zonder meer dat de betreffende hond goede heupgewrichten heeft. Een combinatie van diepe heupkommen en incongruentie van de gewrichtsspleet (een nieut overal even brede gewrichtsspleet).of onvoldoende aansluiting van de gewrichtsdelen kan,zels bij een hoge Norbergwaarde leiden tot (licht) HD positief beoordeling.

Op het certificaat wordt dit duidelijk gemaakt door onvoldoende of slechte aansluiting.   
Er wordt ook beoordeelt op botafwijkingen. HD B - zeer lichte botafwijking (1)
HD C -  lichte botafwijkingen (2)
HD D - ernstige botafwijkingen (3)
De aanduiding “vormveranderen” betreft meestal een meer of minder duidelijke afvlakking van de voorste rand van de heup kom.
Norbergwaarde
Van beide heupkoppen wordt het middelpunt bepaald (1) en deze middelpunten worden verbonden door een lijn. In beide heupgewrichten wordt vanuit dit middelpunt een lijn langs de voorste rand van de heupkom (2) getrokken.De hoek (3) die die beide lijnen in het middelpunt van de heupkop met elkaar maken, minus 90 , geeft de norberwaarde van het betreffende heupgewricht. De Norbergwaarde van linker en rechter gewricht bij elkaar opgeteld geeft de “ som Norbergwaarde ” die op het raport vermeldt is.    
Degeneratieve Myelopathie
Om misverstanden te verkomen, een pup uit onze kennen één van de ouders genetische DM vrij. (+/+)  en kan dus zelf nooit  Degeneratieve Myelopathie ontwikkelen.  
Wanneer één van de ouders vrij is, dus (+/+) kan een pup nooit leider zijn.
Hier een beknopte uitleg over de hierboven genoemde erfelijke verlammingsziekte.
Het komt bij veel rassen voor. Vooral bij Duitse herder, Hovawart, Welsh corgi Pembroke, maar ook bij andere rassen als de Saarloos  en Schotse herder.
Oorzaak Door een defect gen sterven de zenuwen in  de ruggengraat af. De beschermlaag (myeline) waarin de zenuwen liggen wordt afgebroken. In het eindstadium van de ziekte zijn door het ontbreken van de beschermlaag, de zenuwen zo aangetast, dat de hond ersnstig verlamd en incontinent wordt.
Vererving Als 2 dragers reu (+/-)    teef (+/-) gepaard hebben en de pup vererft van beide ouderdieren het aangetaste gen de (-)  dus  (- van vader)   en (- van moeder) maakt (-/-)  Dat is een lijder en die heeft veel kans op openbaring van de ziekte.
De ouders allebei (+/-) zijn drager. Je ziet de ziekte niet maar ze dragen het wel bij zich en kunnen het overdragen.
Als één van de ouders leider is,  (-/-/)  En de ander drager (+/-)  Heb je kans op pups  (+/-) drager dus   en (-/-/)  dus een leider.
Bij leiders is het dikwijls dat de ziekte zich pas bij het 7e levensjaar manifesteert. Tja en als hij dan ongetest al een paar nesten verwekt heeft.....  Daarom testen we op het gen om het zichtbaar te maken en de ziekte uit het ras te fokken.
Verschijnselen De ziekte begint in de achterhand die steeds slapper wordt. De hond begint wat te waggelen en met één achterpoot te slepen, later met beide poten. Dit proces kan een paar maanden tot wel anderhalf jaar duren. Door het slepen met de achterpoten slijten de nagels en kunnen er wondjes en vervelende infecties ontstaan.
Om dit tegen te gaan kunnen de achterpoten worden ingetaped en de achterhand in een karretje gehangen. Of je verlost het dier uit zijn lijden.  Een tijdje later worden ook de organen aangetast en de dood is dan niet ver weg meer.   
Geen behandeling. Het progres van de ziekte kan enigsinds worden vertraagt door zwemmen wandelen achterhand spieren te trainen.

Nog even een klein stukje over HD en ED.  Ik kijk altijd goed naar mijn honden, wanneer ze opgroeien.  Als ze onzuiver lopen ga ik naar een cranio sacraal therapeut of fysio. Veelal komen problemen met lopen vanuit de rug. En als je er vroeg bij bent, dan kun je problemen vaak nog wel herstellen. Voorkom dat de hond gaat compenseren omdat ghij ergens pijn heeft.  Als je onregelmatigheden in de rug voelt, vraag dan even bij je dierenarts of het normaal is of niet.  

Laat een pup niet heel lang achter elkaar rennen of spelen, bij vermoeidheid verdwijnd de smering tussen de gewrichten en krijg je kraakbeen wat over kraakbeen schuurt. Daar krijg je slijtage van. Voorkom dit zoveel mogelijk. 

Je kunt tot het eerste jaar vitamine E voor de ondersteuning van de spieropbouw geven. 

MDR1 defect.
MDR1 defect. = medicijnovergevoeligheid  veelal bij collies shelties
Het is al ruim 20 jaar bekend dat er bij collies en aanverwante rassen een overgevoeligheid voor bepaalde geneesmiddelen voorkomt. Het middel Ivermectine, dat ingezet wordt bij bestrijding van wormen en andere parasitaire infecties, is in deze berucht. Bij honden met een overgevoeligheid voor dit middel kunnen na toediening vergiftigingsverschijnselen, die vooral betrekking hebben op het zenuwstelsel ontstaan.
Symptomen - toevallen met spierkrampen bewusteloos of zelfs comateus raken. Hartslag vertraagt - zuurstofgebrek- daling lichaamstemperatuur.
Daarnaast kun je mogelijk speekselvloed zien diarree  en of braken zien. Helaas is het al meerdere malen voorgekomen dat een dier overlijdt na een ontwormingsmiddel met  Ivermectine.
Er is een test beschikbaar om uit te zoeken of je hond het MDR 1 defect of Multi Drug resistence 1 gen heeft. Onze rashonden worden er standaard op getest.
Het MDR1-gen zorgt voor de productie van P-glycoproteïne, een stof die ervoor moet zorgen dat allerlei  giftige (toxische) stoffen slechts in geringe concentraties in de hersencellen kunnen komen. Bij het wegvallen van dit gen, bij een defect,  is er geen productie van het P-glycoproteïne en komt er dus veel meer van die giftige stof in de hersenen bij toediening.
Ook Schotse collies staan er om bekend dit defect nogal eens te hebben. Marga van Lady Bo’s future heeft dit uit haar lijnen gefokt door selectief te fokken.  Wij, van Lothian Plains gaan hiermee door.
Honden met het defect kunnen de stof  P-glycoproteïne, niet maken. waardoor bepaalde stoffen ( in ieder geval uit de lijst “gevaarlijke” geneesmiddelen) niet uit de hersencellen geweerd kunnen worden. Hierdoor wordt de concentratie van deze stoffen in de hersenen zo hoog dat ze toxisch kunnen worden.en voor problemen zorgen.
Elke hond beschikt over het MDR1 gen over 2 allellen.  een stukje  (=allel) van vader en een allel van moeder.

Uitleg over vererving 
Gezond is vrij van   (+/+)
Drager                     (+/-)  of (-/+)  Van 1 van de ouders een ziek gen vererfd van de andere ouder een gezond gen
Leider                        (-/-) van beide ouders een ziek gen geërfd.
Een hond die vrij is zal nooit een leider kunnen voortbrengen, aangezien hij zelf  enkel ++   heeft en één van zijn plussen gaat naar de pups.
Een leider kan nooit een vrije pup vererven. Hij of zij  heeft immers - -    
Een drager met een - en een +     (+/-)   kan zowel een + als een - doorgeven. Afhankelijk van het andere ouderdier  zullen de pups vrij (+/+) drager (-/=) of lijder (-/-) zijn.
Wat betreft het MDR1 gen....
Vrij (+/+) Deze hond heeft twee goed werkende genen op het MDR1 gebied. De stof  P-glycoproteïne wordt goed aangemaakt en de hond heeft geen last van de bovengenoemde problemen. Ongewenste bijwerkingen van medicijnen zoals die voor ieder ander dier gelden, kunnen natuurlijk niet uitgesloten worden.
Drager (-/+) Drager van een defect MDR1 allel. (Allel is een klein onderdeel op een gen. Er zijn vele allelen op 1 gen voor allerlei eigenschappen.)
Deze dieren kunnen de overgevoeligheid wel doorgeven aan hun nakomelingen maar hebben er zelf hoogstwaarschijnlijk geen last van.
Recent bleek echter, dat het gezonde allel niet volledig dominant (overheersend) is over het defecte allel.  Dragers, heterozygote dieren, kunnen bij hoge doseringen van de “gevaarlijke’’ stof toch in de problemen komen.
Lijder (-/-) Deze dieren hebben overgevoeligheid voor bovengenoemde medicijnen en misschien nog wel voor meer medicijnen. Deze middelen moeten bij deze dieren dus zeker niet toegepast worden.  Indien deze dieren als ouderdieren worden gebruikt, zullen zij met hun beide defecte allelen één van die twee defecte allelen doorgeven aan hun nakomelingen.
Een niet op het MDR1 gen geteste collie moet behandeld worden als een collie met een defect gen en de desbetreffende middelen moeten dus vermeden worden.
Als een collie met een defect gen eet van poep van een net ontwormd dier (kat hond paard) met de hierboven genoemde middelen dan kan hij er alsnog ziek van worden.
Info lijst moet op de LP site
ӧӧӧ
Lijst gevaarlijke middelen met een defecte MDR1 gen
Antibiotica Doxcycline,  Erytromcine,  Grepafloxacine,  Itraconazole,  Ketoconazole,  Rifampicine,  Sparfloxacine,  Tetracycline
Allergische reactie  Aldosterone,   Cimeditine,  Cortisol,  Dexamethasone,  Ebastine Feofenadine,  Hydrocortisone, Methylprednisolone, Prednisolon  Ranitidine,  Terfenadine
Antidepressiva Amitriptyline,  Phenothiazines/ Fenothiazine,  
Braken / misselijk Bismulsubsalicylaat,  Domperidone,  Metoclopramide (niet bewezen ) Ondansetron
Braken opwekken Apoorfphine
Chemothapie Doxorubicin,  Etoposide,  Mitoxantrone,  Paclitaxel,  Vinblastine,  Vincristin,  
Diarree Kaopectate,  Loperamide= imodium,  Pepto Bismol= Bismulsubsalicaat
Hartfuctie  Chinidine/ Kinidine,  Digoxine,  Diltiazem,  Losartan,  Quinidine/ Kinidine, Verapamil
Narcosemiddel Acepromazine=ACP,    Butorphanol,  medetomidine,  Ketamine,  Xylazine. Keratine schijnt ook voor MDR1 vrije honden zeer slecht te zijn.
Medetomidine  in combinatie met Ketamine kan dodelijk zijn!
Ontwormingsmiddel Abamectine,  Emodepside,  Ivermectine, Milbemycin,  Moxidectin,  Selamectine, Vermenthel
Pijnstillers Buprenrphine,  Butophanol,  Fentanyl ,  Metacam (kan maagbloedingen veroorzaken)  Morfine
Spierverslapper Diazepam,  Xylazine
Vlooienmiddlen  Amitraz, (behandeling demodex)  Metaflumizone,  Moxidectine Selamectine  
Een collie met een defect MDR1 gen is een normale gezonde hond, die alleen een reactie krijgt als hij zij één van de middelen van de bovengenoemde lijst binnen krijgt.
Bronnen: American working collie assosiation,  Genetic counseling Services,  MDR1 Canadian Veterinary Journal,  Nederlandse Sheltie vereniging,  Veterinary Clinical Pharmacology Lab.